Austro-Daimler. Retro w pięknym stylu!

Jednymi z bardziej cenionych zabytkowych aut produkowanych na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych były wytwarzane w Wiener-Neustadt różne modele Austro-Daimlerów. 

Już pełna nazwa producenta, czyli Austro-Daimler-Puchwerke A.G. wskazuje na to, że już w końcu lat dwudziestych była to firma z dużymi tradycjami. Faktycznie, początki działalności Austro-Daimlera datują się na rok 1890, kiedy to Jozef Eduard Bierenz założył w Wiedniu biuro sprzedaży produktów Daimler Motoren-Gesellschaft z Bad Cannstatt, firmy, którą założył w tym samym roku Gottlieb Daimler. To prawie równoczesne powstanie producenta oraz jego przedstawiciela handlowego w Austrii nie jest przypadkowe. Daimler i Bierenz znali się już wcześniej. Z roli przedstawiciela, austriacka firma przekształciła się w samodzielnego producenta w 1899 roku, kiedy to do Bierenza dołączył Fischer, przedsiębiorca przemysłowy z Wiener-Neustadt.

Powstałe wtedy przedsiębiorstwo otrzymało nazwę Osterreichische Daimler-Motoren-Geschellschaft Bierenz, Fischer & Cie. Siedziba nowego przedsiębiorstwa została przeniesiona do zakładów Fischera. Produkcja pierwszych samochodów została uruchomiona w 1900 roku. W programie produkcji znajdowały się zarówno samochody osobowe jak i ciężarowe. Początkowo identyczne z pojazdami wytwarzanymi w macierzystych zakładach Daimlera w Niemczech, samochody produkowane w Austrii zaczęły różnić się od nich. Było to zasługą syna Gottlieba Daimlera, Paula, który objął kierownictwo techniczne zakładów w Wienner-Neustadt w 1902 roku. Jeszcze większa jest to jednak zasługa jego następcy, który objął tą funkcję po powrocie Paula do Niemiec w 1906 roku. Nowym szefem technicznym został wtedy Ferdinand Porsche.

W tym samym mniej więcej czasie zaczęto używać nazwy Austro-Daimler dla odróżnienia od niemieckich Daimlerów. Najsłynniejszym modelem Austro-Daimlera skonstruowanym przez Porscha jest „Prinz Heinrich”. Nazwa modelu pochodzi od wyścigu organizowanego pod patronatem księcia Prus Henryka w latach 1908-1911. W wyścigu tym, będącym jedną z najbardziej prestiżowych imprez sportowych tamtych lat wzięły udział w 1910 roku nowe modele Austro-Daimlera.

Napędzany silnikiem o pojemności 5,7 litra i mocy 86 KM samochód osiągał prędkość maksymalną 145 km/godz. Silnik tego samochodu był bardzo nowoczesną konstrukcją posiadającą rozwiązania, które zaczęły być stosowane powszechnie dopiero w późniejszych latach. Wał korbowy tego czterocylindrowego silnika był podparty na pięciu łożyskach głównych. Górnozaworowy rozrząd z umieszczonymi pod kątem względem siebie zaworami był sterowany wałkiem rozrządu umieszczonym w głowicy. W porównaniu z tą nowoczesną jednostką napędową współpracująca z 4-biegową skrzynia przekładniową wyraźnie przestarzały był napęd kół tylnych realizowany przekładnią łańcuchową.

Modele te zajęły jeszcze wiele razy liczące się miejsca w innych imprezach sportowych. Produkcja ich została zakończona w 1914 roku. Trzy lata wcześniej w 1911 roku drogi niemieckiego i austriackiego Daimlera definitywnie rozeszły się, od tego czasu przedsiębiorstwa te nic już poza nazwa nie łączyło.

Natomiast w 1913 roku nawiązano współpracę z przedsiębiorstwem zbrojeniowym Skoda z Pilzna, należy pamiętać, że wtedy było to jeszcze jedno państwo – Austro-Węgry. Po wojnie w 1923 roku Porsche odchodzi z Austro-Daimlera, a jego miejsce zajmuje inny znany konstruktor Karl Rabe. Od 1923 roku datuje się bliska współpraca z inną austriacką firmą motoryzacyjną, Puchem, zakończoną połączeniem w 1925 roku w nowe przedsiębiorstwo Austro-Daimler-Puchwerke A.G.

Właśnie już z tej firmy pochodzi kolejny znany ze swoich sportowych osiągnięć model, a mianowicie Austro-Daimler Bergmeister. Nazwa modelu „Mistrz Górski” była odzwierciedleniem opinii, jaką cieszyły się te samochody w sporcie motorowym. Do napędu służył sześciocylindrowy górnozaworowy silnik o pojemności 3,6 litra, przy stopniu sprężania 7,25 osiągał on moc 100 KM przy 3600 obr/min. Zawory ustawione w dwóch rzędach napędzane były przez pojedyńczy wałek rozrządu umieszczony w głowicy połączony z wałem korbowym za pośrednictwem pionowego wałka napędowego. Silnik zasilany był dwoma horyzontalnymi gaźnikami typu Zenith. Układ zapłonowy z dwoma świecami na każdy cylinder. Podwozie oparte na centralnej ramie rurowej, pozwalało na montaż nadwozia w trzech wersjach: pheaton, sedan lub kabriolet. Prędkość maksymalna w granicach 150 km/godz, zużycie paliwa około 20 l/100 km.

Na załączonych fotkach prezentowanych jest kilka różnych modeli Austro-Daimlera. Na uwagę zasługuje fakt umieszczenia kierownicy po prawej stronie. Nie jest to jednak wersja angielska. Wynikało to z faktu, że dopiero od 18 września 1938 roku w Austrii obowiązuje ruch prawostronny. Produkcja samochodów pod marką Austro-Daimler została zakończona w 1935 roku kiedy to nastąpiło połączenie z firmą Stayer i powstał Steyer-Daimler-Puch A.G.

Tekst oraz zdjęcia: Bohdan Mączyński (veteran.pl).