Założycielem legendarnej marki Jawa był przedsiębiorca i producent sprzętu zbrojeniowego František Janeček (1878–1941), który w sierpniu 1929 roku zarejestrował w Pradze firmę o nazwie JaWa (Janeček-Wanderer). Zakupił od niemieckiego producenta licencję motocykla Wanderer 500 OHV, który został  zmodyfikowany.


Tak powstała pierwsza w historii Jawa 500 OHV, która ze względu na swoją znaczną awaryjność i wady konstrukcyjne otrzymała przydomek „Rumpál”. W październiku 1929 r. Jawa zaprezentowała na wystawie motoryzacyjnej w Pradze pierwszy wyprodukowany motocykl JAWA 500 OHV z czterosuwowym silnikiem o poj. 500 cm3.

Producent: Zbrojovka Ing. F. Janeček, Praga, Czechosłowacja
Pojemność: 499 cm3
Wydajność: 13,2 kW (18 KM)
Max. prędkość: 100 km/h
Waga: 175 kg

Początkowo produkcja odbywała się na Pankracu w Pradze, a od 1931 r. również w Tyńcu nad Sazawą. Ze względu na swoją cenę, która tylko o 500 ówczesnych koron była niższa od najtańszego samochodu, ten motocykl nie odniósł rynkowego sukcesu. W latach 1929–1931 wyprodukowano 1016 egzemplarzy.

Produkcja tego motocykla skończyła się w 1931 r.

The Ing. F. Janeček Arms Factory, which supplied weapons to the Czech armed forces, looked for an alternative production programme after contracts from the armed forces came to an end in the late 1920s. The choice a fell on production under license of motorcycles of the German make Wanderer. This new product got its name from the first letters of the surnames Janeček and Wanderer, ie Jawa. A name which later was to become internationally synonymous with Czechoslovak motorcycles. The first model under this new Jawa name was the 500 OHV, nicknamed Rumpál (Rattler), but it was not yet very successful. It was donated by Jan Brožek from Třešť.

Źródło:
Národní technické muzeum
Kostelní 42, 170 78 Praha 7
www.ntm.cz

http://automobilista.com.pl/2019/02/10/jawa-swietuje-swoje-90-lecie/