W kontekście zestawu pojazdów z przyczepką wielu kierowców skupia się na haku holowniczym, zapominając o jego najbardziej obciążonym elemencie. Tymczasem kula haka holowniczego – bo o niej mowa – odpowiada za utrzymanie stabilnego połączenia między pojazdem a przyczepą. Jest niewielka, ale to na niej dosłownie „wisi” cały ciężar ładunku. Warto więc wiedzieć, jaką kulę wybrać, jak o nią dbać i co może świadczyć o jej zużyciu.
Kula – punkt kontaktu o dużym znaczeniu
Kula haka holowniczego to kulisty trzpień o średnicy 50 mm. Łączy on pojazd z zaczepem przyczepy i ma dwa zadania. Pierwszym jest utrzymanie sprzęgu, drugim – zapewnienie płynnego manewrowania podczas jazdy.
Jeśli połączenie jest zbyt luźne lub zużyte, może dojść do szarpania, hałasów, a w skrajnych przypadkach – nawet rozłączenia zestawu. Konsekwencji takiego zdarzenia prawdopodobnie nie trzeba tłumaczyć nikomu, kto dysponuje choćby skrawkiem wyobraźni. Wynika to z tego, iż to właśnie kula przenosi wszystkie dynamiczne siły działające między pojazdem a ładunkiem – zarówno w pionie, jak i w poziomie.
Różne typy mocowania
Najczęściej spotykanym rozwiązaniem są kule przykręcane: mocowane na dwie lub cztery śruby do belki haka. Ten typ umożliwia szybką wymianę, gdy pojawi się zużycie oraz dopasowanie do wielu modeli samochodów. Alternatywą są kule zintegrowane z hakiem (spawane) oraz wersje wypinane, szczególnie popularne wśród kierowców, którzy używają haka tylko okazjonalnie.
Wybierając konkretny model, warto sprawdzić, czy ma odpowiednie oznaczenia homologacyjne, określające nośność i dopuszczalne obciążenia (m.in. wartości D i S). To istotne szczególnie w przypadku, gdy planujemy ciągnięcie cięższej przyczepy lub lawety.
Zużycie, które trudno zauważyć
Na pierwszy rzut oka kula może wyglądać dobrze, ale to nie znaczy, że działa prawidłowo. W trakcie eksploatacji ściera się powierzchnia robocza, co prowadzi do zmniejszenia średnicy i luzów w zaczepie. Objawem zużycia są najczęściej niepokojące odgłosy podczas jazdy z przyczepką – stukanie, drgania lub „luzy” odczuwalne w ruchu zestawu.
Zmatowienie powierzchni, ubytki w warstwie ochronnej lub rdza to sygnały, których nie można ignorować. W takich sytuacjach najlepiej wymienić kulę na nową – koszt jest niewielki, a korzyści z punktu widzenia bezpieczeństwa i komfortu jazdy zdecydowanie większe.
Osłona – mały gadżet, duża różnica
Choć często bagatelizowana, osłona na kulę haka spełnia ważną funkcję. Chroni powierzchnię przed zabrudzeniem, kurzem i wilgocią, które przyspieszają zużycie materiału. Szczególnie przydatna jest w okresie jesienno-zimowym, gdy sól drogowa i błoto mogą przyczynić się do korozji nawet najlepiej zabezpieczonych elementów.
Osłonę warto zakładać zawsze, gdy kula nie jest używana – to prosty sposób na przedłużenie jej trwałości i zachowanie estetyki. Do wyboru są wersje gumowe, plastikowe i stylizowane – zależnie od gustu i przeznaczenia.
Lepiej dbać zawczasu
Dobrze dobrana i regularnie kontrolowana kula haka holowniczego to gwarancja bezpiecznego połączenia z przyczepą. Wymaga niewielkiej uwagi, ale odgrywa dużą rolę w codziennej eksploatacji. Warto sprawdzać jej stan co jakiś czas, zwłaszcza przed dłuższymi trasami lub intensywnym użytkowaniem. Natomiast w razie wątpliwości nie warto ryzykować – lepsza szybka i niedroga wymiana, niż dotkliwe konsekwencje podczas jazdy z ładunkiem.
