Stuttgart. Dwadzieścia lat temu na rynek wszedł jeden z najbardziej niezwykłych seryjnych samochodów, które kiedykolwiek trafiły na rynek – smart city coupé. Od początku zdecydowanie wyróżniał się na tle konwencjonalnych aut. Trzecia generacja modelu, znana dziś jako smart fortwo, trafiła do sprzedaży w 2014 r. Przy długości zaledwie 2,5 m dwuosobowy kompakt doskonale wpasował się w ciasne miejsca parkingowe i stworzył zupełnie nowy segment pojazdów.
Był rok 1997, gdy podczas międzynarodowego salonu samochodowego we Frankfurcie smart zaprezentował własną, unikalną odpowiedź na wyzwania miejskiej mobilności – wyzwania, które dziś są poważniejsze niż kiedykolwiek. Produkcja samochodu ruszyła w lipcu 1998 roku, a minione 20 lat udowodniło, że pomysł „chwycił”, i to na wielką skalę – do dziś sprzedano ponad 2,2 mln smartów. Innowacje techniczne oraz design łączący funkcjonalność i radość z jazdy sprawiły, że smart zyskał niemal kultowy status. A obecnie wciąż pozostaje wierny swej pionierskiej roli: smart jest pierwszą marką, która chce przejść z zasilania silnikami spalinowymi na napęd elektryczny.
„Od chwili powstania smart był motoryzacyjnym pionierem, i to na wszystkich frontach – począwszy od rewolucyjnej koncepcji przez innowacyjną architekturę fabryki w Hambach aż do najnowszych rozwiązań, koncentrujemy się bowiem na napędzie całkowicie elektrycznym” – mówi dr Annette Winkler, która od lat jest szefową smarta. „20 lat smarta to przede wszystkim historia sukcesu naszego zespołu i dealerów, którzy służyli swoją wiedzą, kreatywnością i zaangażowaniem, żeby podnieść jakość życia w mieście”.
Pierwotnie smart debiutował na rynku niemieckim i w 8 innych państwach Europy. Dziś smarty można kupić w 46 krajach świata.
Obecna, trzecia generacja modelu trafiła na rynek w 2014 r. Smart fortwo przeszedł wówczas udoskonalenia praktycznie w każdym wymiarze – na tle poprzedników jest znacznie bardziej komfortowy. Jedna z wizytówek smarta, czyli montowany z tyłu silnik, po raz pierwszy jest teraz dostępny także w czteroosobowym wariancie forfour, który ze swoim dwuosobowym odpowiednikiem dzieli liczne elementy designu, jak choćby przednie lampy, wlot powietrza i tridion, czyli klatkę bezpieczeństwa.
Krótkie zwisy, „kieszonkowe” wymiary i znaczny kąt skrętu zapewniają smartom optymalne warunki, by zaparkować nawet w najciaśniejszych miejscach. W dziedzinie średnicy zawracania smart fortwo nie ma sobie równych – wyniki 6,95 m od krawężnika do krawężnika i 7,30 m od ściany do ściany sprawiają, że manewrowanie staje się przyjemnością. A smart forfour zawraca niemal tak sprawnie jak poprzednia generacja modelu fortwo (od ściany do ściany: 8,75 m). Jego parametry to 8,65 m od krawężnika do krawężnika oraz 8,95 m od ściany do ściany.
Smarty triumfują również w dziedzinie maksymalnej przestrzeni, jaką udało się wygospodarować przy tak małych wymiarach – określa to indeks przestrzeni nadwozia, który opisuje stosunek długości wnętrza (mierzonej od pedału gazu w pozycji spoczynkowej wzdłuż linii poziomej aż do tylnego pasa) do długości nadwozia. Pozwala on porównywać ze sobą przestronność różnych pojazdów. W przypadku smarta osiąga najwyższe wartości: 75% dla modelu fortwo oraz 77% dla forfour.
W 2016 r. do oferty dołączył smart fortwo cabrio. Jego miękki, składany dach „tritop” zapewnia wyjątkową elastyczność – za naciśnięciem przycisku smart fortwo cabrio zamienia się z zamkniętego auta dwuosobowego w samochód z dużym, odsuwanym płóciennym szyberdachem albo w pełnoprawny kabriolet z całkowicie złożonym poszyciem dachowym. W rezultacie doświadczenie z jazdy pod gołym niebem można dopasować do warunków pogodowych czy nastroju kierowcy.
Gama silnikowa wszystkich trzech modeli smarta obejmuje najnowocześniejsze 3-cylindrowe silniki benzynowe o mocy 52 kW/71 KM (zużycie paliwa w cyklu łączonym: 4,8-5,2 l/100 km; emisja CO2 w cyklu łączonym: 111-120 g/km1) oraz 66 kW/90 KM (zużycie paliwa w cyklu łączonym: 5,0-5,4 l/100 km; emisja CO2 w cyklu łączonym: 115-133 g/km1). Nabywcy mają do wyboru pięciostopniową przekładnię manualną lub zautomatyzowaną skrzynię dwusprzęgłową twinamic.
Smart „przestawia się” na prąd: wszystkie modele dostępne z napędem elektrycznym
Od 2017 r. wszystkie trzy warianty nadwoziowe są dostępne również jako pojazdy z napędem elektrycznym (zużycie energii w cyklu łączonym: 13,5-14,0 kWh/100 km; emisja CO2 w cyklu łączonym: 0 g/km1). A to sprawia, że smart jako jedyny producent samochodów na świecie całą swoją gamę oferuje zarówno z silnikami spalinowymi, jak i w wersjach z napędem całkowicie elektrycznym.
Podczas salonu samochodowego we Frankfurcie w 2017 r. smart pokazał prototyp vision EQ fortwo – elektryczną, autonomiczną wizję wysoce efektywnego, elastycznego lokalnego transportu publicznego. Studium prezentuje spójną, przyszłościową koncepcję miejskiej mobilności i car-sharingu (współdzielenia samochodów). Pojazd odbiera pasażerów bezpośrednio z wybranej lokalizacji i nie ma pedałów ani kierownicy. To pierwsza koncepcja auta, które ucieleśnia wszystkie cztery filary strategii CASE – „Connected” (łączność), „Autonomous” (jazda autonomiczna), „Shared” (współdzielenie) oraz „Electric” (napęd elektryczny).
Smart „ready to” oraz car2go: innowacyjne usługi z zakresu mobilności
Od 6 lat smart rozwija listę swoich produktów z dziedziny mobilności i oferuje przyjazne klientom usługi, tworzone po to, by w miastach żyło się łatwiej. Najnowsze z nich to „ready to spot” (z ang. gotowy do zauważenia) oraz „theft recovery”. Usługa „ready to spot”, gdy tylko zostaje aktywowana, automatycznie przechowuje pozycję GPS zaparkowanego smarta. Poza funkcją nawigacji oferuje również opcję wygodnego powrotu do auta z wykorzystaniem aplikacji moovel.
Jeśli smart zostanie skradziony, usługa „theft recovery” zapewni wsparcie w komunikacji ze służbami i odnalezieniu pojazdu. W tym celu użytkownik aktywuje odpowiedni tryb w aplikacji i przechodzi przez niezbędne kroki – od zgłoszenia kradzieży policji aż po kontakt z obsługą klienta. Na życzenie klienta pracownicy działu obsługi mogą aktywować śledzenie auta na żywo i skontaktować się z policją.
Aby wspomagać szybki rozwój i wdrażanie pomysłowych projektów z dziedziny miejskiej mobilności, w 2016 r. smart stworzył smart lab, czyli firmowy think tank. Hasło „smart ready to” skupia w sobie liczne usługi, których celem jest ułatwienie życia w mieście. Ta nowa strategia inteligentnych usług obejmuje już: smart „ready to share” – współdzielenie prywatnych egzemplarzy, smart „ready to rent” – koncepcję wypożyczania aut, smart „ready to drop” oraz smart „ready to drop+” – dostawy do samochodu, a także smart „ready to park” – usługę usprawniającą parkowanie.
Również usługa car2go, wprowadzona w 2008 r. jako pierwszy na świecie swobodny system car-sharingu, odegrała znaczącą rolę w historii sukcesu smarta. Ten globalny lider w branży car-sharingu ma obecnie ponad 3 mln klientów i jest dostępny w 24 lokalizacjach w Europie, Ameryce Północnej i Chinach. Już w trzech miastach (Stuttgart, Amsterdam i Madryt) flota car2go składa się z samochodów całkowicie elektrycznych.
Smart „przerzuca się” na napęd całkowicie elektryczny: miejskie auta na prąd
Smart jest pierwszą marką samochodów, której celem jest konsekwentne przejście z silników spalinowych na napęd elektryczny. Od 2017 r. firma sprzedaje modele wyłącznie na prąd w USA, Kanadzie i Norwegii, a od 2020 r. ten sam krok czeka rynki Niemiec i Europy Zachodniej. Wkrótce później dołączy do nich reszta świata.
Smarty EQ fortwo oraz EQ forfour już dziś sprawiają, że mobilność elektryczna jest atrakcyjniejsza niż kiedykolwiek – łączą zwinność smarta z jazdą lokalnie bezemisyjną. To idealne rozwiązanie dla miejskiej mobilności. Do smartów fortwo coupé oraz forfour latem 2017 r. dołączył elektryczny smart fortwo cabrio.
Z dostępnym natychmiast momentem obrotowym o wartości 160 Nm i mocą 60 kW elektryczny model pozwala na nadzwyczaj dynamiczną jazdę. Jedno ładowanie akumulatora zapewnia mu zasięg w zupełności wystarczający do poruszania się po mieście. Smarty EQ fortwo i forfour można ładować z domowego gniazdka lub przy użyciu oferowanej w standardzie, wydajnej pokładowej ładowarki. Ta ostatnia sprawia, że ładowanie jest nawet dwukrotnie szybsze niż wcześniej (zależnie od rynku). Od marca 2018 r. dostępna jest też funkcja szybkiego ładowania, która skraca czas „tankowania” przy użyciu wallboxa do mniej niż 40 min (od 10 do 80%).
Silnik elektryczny ma postać obcowzbudnej trójfazowej maszyny synchronicznej. W takiej konfiguracji uzwojenie wirnika zostaje namagnesowane, gdy płynie prąd. Za kontrolę przepływu energii z akumulatora wysokiego napięcia do silnika elektrycznego odpowiada energoelektronika, zintegrowana z jednostką napędową.
Charakterystyka mocy silnika elektrycznego sprawia, że smartowi wystarczy tylko jedno stałe przełożenie – nie ma tu potrzeby zmiany biegów, co stanowi ogromną zaletę w ruchu miejskim. Aby uruchomić bieg wsteczny, silnik zmienia kierunek obrotów.
Szczególnie efektywnym programem jazdy jest tryb ECO, który zarządza stopniem odzyskiwania energii na podstawie danych z radaru. Aby zachować energię i wydłużyć zasięg smarty EQ fortwo i forfour są wyposażone również we wstępną wentylację kabiny.
Aplikacja „smart EQ control” zapewnia dostęp do licznych informacji na temat samochodu poprzez smartfona, tablet lub komputer. W wygodny sposób umożliwia też zdalną obsługę funkcji takich jak wstępna wentylacja czy inteligentne ładowanie.
W połączeniu z pakietem Cool & Media elektryczne smarty oferują także wyszukiwarkę ładowarek – Charge Spot Finder. Funkcja ta pozwala odszukać punkty ładowania w najbliższej okolicy lub w danym mieście i wskazuje je na mapie systemu nawigacji.
Smartville: europejska fabryka modelu w Hambach
Smart fortwo powstaje w specjalnie przeznaczonej do tego celu fabryce we francuskiej miejscowości Hambach – co stanowi wyraźne zobowiązanie wobec Europy jako bazy produkcyjnej modelu.
Produkcja w fabryce smarta, znanej też jako smarville, wystartowała w 1997 r. Działający na miejscu partnerzy dostarczają moduły (niektóre jako prefabrykaty) bezpośrednio do linii montażowej, a w niektórych przypadkach sami montują je w smartach. Minimalizuje to zakres operacji transportowych i logistycznych. Elastyczność, dostawy just-in-time oraz jak najkrótsze terminy dostaw na każdym etapie to walory, które do dzisiaj wyznaczają standardy w branży.
Fabryka smarta w Hambach ściśle współpracuje z zakładami Renault w Novo Mesto (Słowenia), gdzie w ramach partnerstwa obu marek wytwarzany jest smart forfour. Zaangażowanie ekspertów ds. produkcji i jakości z Hambach sprawia, że wszystkie egzemplarze obecnej generacji smarta spełniają te same standardy jakości, niezależnie od miejsca pochodzenia.
Kamień milowy: 20 lat smarta
Już u progu lat 70. projektanci Mercedes-Benz zajmowali się „samochodem przyszłości”. W efekcie stworzyli nowe, rewolucyjne podejście, które ostatecznie doprowadziło ich do koncepcji superkompaktowego samochodu o długości 2,5 m. Minęło jednak trochę czasu, nim opracowano pionierską koncepcję bezpieczeństwa, która w ekstremalnie krótkim aucie pozwoliła uzyskać poziom ochrony podróżujących typowy dla Mercedesa.
W 1989 r. Nicolas G. Hayek, twórca zegarka Swatch, ogłosił plany wprowadzenia na rynek małego miejskiego auta. Aby z sukcesem zrealizować swój pomysł, podjął współpracę z Mercedes-Benz jako doświadczonym partnerem z branży motoryzacyjnej. Tak powstała spółka Micro Compact Car AG z siedzibą w Biel w Szwajcarii.
Gotowy smart city coupé świętował swoją premierę podczas międzynarodowych targów motoryzacyjnych we Frankfurcie w 1997 r. Produkcja i sprzedaż modelu wystartowały w roku 1998 – tym samym, w którym smart stał się spółką w pełni zależną koncernu Daimler-Benz AG (obecnie: Daimler AG).
Młody, a już klasyk: od 2002 r. na ekspozycji w Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Mimo swojego wieku nie ma wątpliwości, że smart fortwo – jako samochód o unikalnym charakterze – już dziś jest pojazdem klasycznym. Mimo że wciąż znajdował się w produkcji, jako jedyny samochód trafił na stałą wystawę słynnego Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku jako „współczesny klasyk designu z ostatniej dekady minionego stulecia”.
1 Podane wartości zostały uzyskane przy użyciu zalecanej metody pomiarowej. Stanowią one wartości CO2 według NEDC, określone zgodnie z art. 2 nr 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/1153. Na podstawie tych wartości wyliczono dane dotyczące zużycia paliwa. smart – marka koncernu Daimler
Pozdrawiam miłośników klasycznej motoryzacji
Tomasz Mucha
e-mail: [email protected]
tel. +48 22 312 72 22
