Toyota Celica GT-Four z lat 90. to bez wątpienia jeden z najbardziej znanych samochodów rajdowych tamtej dekady. Dzięki spektakularnym sukcesom w Rajdowych Mistrzostwach Świata (WRC), stała się legendą nie tylko na odcinkach specjalnych, ale i wśród miłośników sportowych aut drogowych. Przyjrzyjmy się bliżej generacji ST205. Text in English below.
🔹 Celica GT-Four ST205 (1994–1999) – szczyt technologii
To najbardziej zaawansowana technicznie i ostatnia Celica GT-Four, stworzona do walki z takimi tuzami jak Subaru Impreza WRX i Mitsubishi Lancer Evo.
⚙️ Dane techniczne:
-
Silnik: 2.0 turbo, 3S-GTE, z top-mounted intercoolerem
-
Moment obrotowy: ~304 Nm
-
Napęd: 4WD z aktywnym dyferencjałem
-
0–100 km/h: ok. 5,9 s
-
Hamulce: wentylowane tarcze, 4-tłoczkowe zaciski
🏁 Rajdy i kontrowersje:
Wersja ST205 miała potencjał, by zdominować WRC. Jednak w 1995 roku Toyota została zdyskwalifikowana na cały sezon za zastosowanie nielegalnego ogranicznika przepływu powietrza w turbosprężarce. System był tak sprytny, że FIA nazwała go najbardziej wyrafinowanym oszustwem, jakie widzieli.
🚘 Homologation Special – GT-Four WRC
Wersja drogowa Celiki GT-Four WRC (homologacyjna) miała:
-
aluminiową maskę z otworem na intercooler,
-
spoiler WRC,
-
wzmocnione zawieszenie,
-
przygotowanie pod klatkę bezpieczeństwa.
💬 Ciekawostki i detale:
-
3S-GTE to jeden z najmocniejszych i najbardziej modyfikowalnych japońskich silników lat 90.
-
Celica GT-Four ST205 była jednym z nielicznych samochodów drogowych z seryjnym międzylądowaniem powietrza intercoolera (water spray).
-
Dzięki zaawansowanej elektronice ST205 wyprzedzała swoje czasy, ale była droga i skomplikowana w serwisie – dlatego dziś dobrze zachowane egzemplarze są coraz rzadsze.
💰 Ceny i kolekcjonerska wartość
Ceny zadbanych egzemplarzy GT-Four ST185 lub ST205 stale rosną:
-
ST185: 60 000 – 90 000 zł za zadbany egzemplarz (2025)
-
ST205: 80 000 – 130 000 zł, wersje WRC Edition nawet więcej
-
Wersje limitowane (Carlos Sainz, WRC Homologation): znacznie powyżej średniej
🧭 Dla kogo jest Celica GT-Four?
To auto dla:
-
pasjonatów japońskiej motoryzacji lat 90.,
-
fanów historii WRC i Grupy A,
-
osób szukających klasyka z potencjałem inwestycyjnym,
-
kierowców ceniących napęd 4×4 i mechaniczne, analogowe prowadzenie.
🏁 Podsumowanie
Toyota Celica GT-Four z lat 90. to więcej niż tylko samochód – to symbol sportowych ambicji Toyoty i era, w której japońska motoryzacja rywalizowała na najwyższym światowym poziomie. Dziś jest nie tylko klasykiem, ale także świadectwem geniuszu inżynieryjnego i niepokornej duszy rajdowej.
Poniżej prezentujemy informacje Właściciela Toyoty, przedstawionej na zdjęciach. Warto przeczytać.
Toyota Celica GT-Four ST205 to trzeci i zarazem najbardziej zaawansowany technicznie model z serii GT-Four, produkowany od 1994 roku. Choć ST205 bazuje konstrukcyjnie na wcześniejszych modelach – ST165 (1986–1989) i ST185 (1989–1993) – stanowi ich rozwinięcie i ukoronowanie technologii, którą Toyota testowała w rajdach WRC.
Napęd i zawieszenie – mechaniczna perfekcja bez elektroniki
Model ST205 otrzymał stały napęd na cztery koła z zastosowaniem mechanizmu różnicowego Torsen, skrzyni rozdzielczej, centralnego dyferencjału (początkowo regulowanego) oraz tylnego mechanizmu różnicowego LSD. Wszystkie te rozwiązania działają całkowicie mechanicznie – bez wsparcia elektroniki – co czyni je niezwykle niezawodnymi.
Celica ST205 jako jedyna w serii GT-Four została wyposażona w zaawansowane zawieszenie typu Super Strut Suspension (SSS). Było to wielowahaczowe, rewolucyjne rozwiązanie, które bez pomocy czujników i systemów elektronicznych zapewniało optymalną geometrię zawieszenia oraz doskonałą przyczepność przy dużych prędkościach.
Silnik 3S-GTE – potęga i niezawodność
Silnik 3S-GTE z turbodoładowaniem i osprzętem Yamaha to jednostka, która już od 1986 roku (ST165) była rozwijana z myślą o motorsporcie. W wersji ST205 osiągał fabrycznie aż 255 KM, co w 1994 roku stanowiło wynik imponujący – zwłaszcza w porównaniu do np. produkowanego w Polsce Fiata 125p, osiągającego zaledwie 60 KM.
Seria homologacyjna – unikalna specyfikacja
Aby uzyskać homologację FIA do startów w grupie A WRC, Toyota wyprodukowała 2500 egzemplarzy Celiki GT-Four ST205 w 1994 roku. To właśnie one wyposażono w zaawansowane systemy wyczynowe, w tym:
-
podciśnieniowy system Antilag (utrzymanie pracy turbo),
-
natrysk mgiełki płynu na chłodnicę,
-
wtrysk cieczy do kolektora ssącego.
Rozwiązania te były wówczas przełomowe i miały ogromny wpływ na sukcesy sportowe Toyoty. Należy wyraźnie odróżnić egzemplarze z serii homologacyjnej od modeli seryjnych – pozbawionych ww. rozwiązań.
Z homologacyjnej puli kilkadziesiąt egzemplarzy przygotowano do rajdów w fabrycznym oddziale Toyota Team Europe (TTE) w Kolonii. Jednym z nich jest prezentowany pojazd, oznaczony krótkim numerem VIN (ST2050002124).
Egzemplarz kolekcjonerski i sportowy – stan oryginalny
Prezentowana Toyota Celica GT-Four ST205 zachowana jest w fabrycznej specyfikacji, z wyłączeniem modyfikacji bezpieczeństwa zgodnych z aktualnymi przepisami FIA i PZM. Auto wyposażono w:
-
certyfikowaną klatkę bezpieczeństwa,
-
fotele rajdowe i pasy,
-
gaśniczy system przeciwpożarowy.
Ponadto auto posiada oryginalne felgi Speedline Corse 18″ z magnezu, lakier biały zgodny z wersją fabryczną oraz historyczne barwy z sezonów WRC 1994–1997, potwierdzone dokumentem PZM.
Na wyposażeniu znajduje się również zestaw oświetlenia nocnego („elektrownia”) – sześć reflektorów wykonanych według oryginalnego wzoru z epoki – oraz dachowy wlot powietrza do kabiny zaprojektowany przez TTE.
Dziedzictwo rajdowe – historia zapisana w metalu
Celica ST205 zadebiutowała w WRC w 1994 roku i odniosła szereg sukcesów z takimi kierowcami jak:
-
Carlos Sainz,
-
Juha Kankkunen,
-
Didier Auriol.
Warto wspomnieć o słynnej dyskwalifikacji modelu ST205 przez FIA – za zastosowanie ruchomej zwężki dolotu powietrza do turbiny. To kontrowersyjne, ale i przełomowe rozwiązanie, symbolizowało ówczesny wyścig technologiczny w WRC.
W Polsce model ten również zapisał się w historii. W latach 1996–2000 używany był przez takie załogi jak:
-
Paweł Przybylski,
-
Krzysztof Hołowczyc/Maciej Wisławski,
-
Robert Gryczyński/Krzysztof Burkacki.
Prezentowany egzemplarz posiada na masce autografy Gryczyńskiego i Burkackiego – Mistrzów Polski z 1997 roku.
Rajdowa kariera po 30 latach
Ten konkretny egzemplarz Toyoty Celiki ST205 brał udział w Rajdowych Samochodowych Mistrzostwach Polski (RSMP) w klasie HR2, m.in. w sezonie 2023 z załogą T. Piechowicz/A. Skorupa – wygrywając klasę aut historycznych.
W latach 2018–2024 pojazd startował m.in. w:
-
Rajdzie Śląskim,
-
Rajdzie Małopolskim,
-
Rajdzie Wisły,
-
Rajdach Żubrów,
-
Rajdzie Festiwalowym,
-
Rajdzie Bieckim.
Auto posiada pełną dokumentację sportową – Książkę Samochodu Sportowego PZM z adnotacjami dotyczącymi autentyczności oraz przebiegu kariery sportowej. Dysponuje także oryginalną dokumentacją TTE oraz homologacją rajdową.
Kultowy status i wartość historyczna
Toyota Celica GT-Four ST205 nie jest tylko reliktem – to wciąż aktywnie startujące auto rajdowe. Jako jeden z zaledwie kilku homologacyjnych egzemplarzy w Polsce, jest unikatowym świadectwem epoki analogowej motoryzacji – ery przed-elektronicznej, skoncentrowanej na mechanice i precyzji inżynierskiej.
To również symbol technologicznego przełomu, który pozwolił japońskim konstruktorom wyprzedzić europejskich konkurentów. Potwierdzają to sukcesy modeli GT-Four – w tym mistrzostwo świata zdobyte przez ST185 w 1993 roku w walce z Audi, Lancią czy Renault.
Celica GT-Four ST205 spełnia wszystkie kryteria „cudu techniki”, „maszyny spełnionej” i „auta kultowego”.
Tomasz Piechowicz
Właściciel Toyoty Celiki GT-Four ST205 (1994)
Tekst w języku angielskim poniżej / Text in English below:
Toyota Celica GT-Four ST205 (1994): A Homologation Legend in Rally History
The 1994 Toyota Celica GT-Four ST205 marked the debut of the third-generation GT-Four, building upon the legacy of its predecessors, the ST165 (1986–1989) and ST185 (1989–1993). This model featured a full-time all-wheel-drive system, integrating a Torsen rear differential, a center differential (initially adjustable), and a transfer case—mechanical solutions refined through rally testing, devoid of electronic controls.
Advanced Suspension: Super Strut Suspension (SSS)
Exclusive to the ST205, Toyota introduced the innovative Super Strut Suspension (SSS), a complex yet effective multi-link system. This design maintained optimal wheel alignment under high-speed conditions, enhancing grip and stability without relying on electronic sensors.
Engine Excellence: 3S-GTE with Yamaha Engineering
The ST205 housed the fourth-generation 3S-GTE engine, co-developed with Yamaha. This turbocharged 2.0L inline-four produced 255 horsepower—a remarkable figure in 1994—demonstrating significant advancements in performance and reliability. For context, the Polish Fiat 125p of the same era delivered approximately 60 horsepower.
Homologation Special: FIA Compliance
To meet FIA Group A rally homologation requirements, Toyota manufactured 2,500 units of the ST205 in early 1994.These special editions featured advanced rally-oriented components, including:
-
An anti-lag system (ALS) to maintain turbocharger pressure
-
Water spray systems for intercooler cooling
These innovations contributed to Toyota’s rally successes and underscored the brand’s engineering prowess.
Distinction from Standard Models
It’s crucial to differentiate these homologation specials from standard production models lacking these specialized components. Vehicles from this limited series can be identified by their unique short VINs (e.g., ST2050002124). A select number were further prepared by Toyota Team Europe (TTE) in Cologne, Germany, for competitive rallying.
Preservation and Legacy
Many of these vehicles now reside in museums and private collections, revered as historical artifacts that showcase the technological advancements of the early 1990s in the World Rally Championship (WRC). It’s estimated that only about 20% of the original 2,500 units remain today.
Featured Vehicle: A Preserved Rally Icon
The featured ST205 retains its original rally-specific equipment, excluding modern safety updates mandated by current FIA and Polish Motor Association (PZM) regulations, such as:
-
FIA-certified roll cage
-
Racing seats and harnesses
-
Fire suppression system
Additionally, it boasts period-correct 18-inch magnesium Speedline Corse wheels, Michelin rally tires, and the factory Super White II (040) paint with authentic 1994–1997 rally livery, as documented by the PZM.
The vehicle is equipped with a six-lamp auxiliary lighting system, commonly referred to as the „power plant,” crafted using original lamp molds. A roof-mounted air intake, designed by TTE, further enhances its rally authenticity.
Rally Heritage and Achievements
This ST205 exemplifies Toyota’s rally dominance in the mid-1990s, with drivers like Carlos Sainz, Juha Kankkunen, and Didier Auriol achieving significant victories. Notably, the ST205 was involved in a controversial incident where it was disqualified for using an illegal turbo restrictor, highlighting the intense technological competition of the era.
In Poland, the ST205 saw competitive use from 1996 to 2000, piloted by renowned drivers such as Paweł Przybylski, Krzysztof Hołowczyc with Maciej Wisławski, and Ryszard Gryczyński with Burkacki. The featured car bears autographs from the 1997 Polish Champions, Gryczyński and Burkacki, on its hood.
This vehicle contributed to a Vice-Championship in 1996 and later successes with the Toyota Corolla WRC, which shared the ST205’s drivetrain and engine.
Continued Participation in Historic Rallies
The ST205 remains active in historic rally events. In 2023, the team of T. Piechowicz and A. Skorupa secured a class victory in the HR2 category of the Polish Rally Championship (RSMP). From 2018 to 2024, the car competed in various RSMP events, including the Śląski, Małopolski, and Wisły rallies, as well as the Festiwalowy, Biecki, and Żubrów rallies.
The vehicle holds a PZM-issued Sports Car Logbook (KSS), documenting its authenticity and rally history. Its enduring competitiveness underscores its timeless engineering and historical significance.
Accompanied by TTE technical documentation, service specifications, and the original rally homologation papers, this ST205 stands as a unique example from the 1994 production run. It’s one of only a few in Poland prepared for rallying and the sole 1994 model of its kind.
A Symbol of Automotive Innovation
The ST205 represents the culmination of analog automotive engineering, preceding the era of electronic driving aids. It signifies a pivotal moment in the technological rivalry between Japanese and European manufacturers. Toyota’s success with the ST185, clinching the 1993 World Championship, marked a turning point in rally history.
The achievements of Japanese vehicles, particularly the GT-Four series, propelled Japanese automotive technology ahead of European counterparts in innovation and advancement. The ST205 embodies the essence of a „technical marvel,” a „fulfilled machine,” and a „cult classic.”
Tomasz Piechowicz
Foto: Krystian Tomala oraz Toyota Dobrygowski Rybnik
